Δασικές Πυρκαγιές: Έκτακτο Πρόγραμμα Πρόληψης, Καταστολής και Αποκατάστασης

Στον απόηχο των δασικών πυρκαγιών που έπληξαν τη χώρα μας τον Αύγουστο του 2021, το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση έθεσε σε εφαρμογή ένα έκτακτο πρόγραμμα δωρεών, οι οποίες έχουν στόχο να συμβάλουν μακροπρόθεσμα στην αναβάθμιση των μηχανισμών πρόληψης και αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών και την εν γένει ενίσχυση της εθνικής ετοιμότητας δασοπυρόσβεσης, καθώς και στην άμεση ανακούφιση των πληγέντων και την αποκατάσταση των πυρόπληκτων περιοχών. Στο πλαίσιο αυτό, και κατόπιν ενδελεχούς διερεύνησης και ιεράρχησης των υφιστάμενων αναγκών, το Ίδρυμα αποφάσισε την υλοποίηση ενός ολιστικού πλέγματος σημειακών παρεμβάσεων σε τρεις άξονες: Πρόληψη/Καταστολή, Αποκατάσταση και Ανακούφιση πυρόπληκτων. Σε αυτήν την κατεύθυνση, το Ίδρυμα δρομολόγησε εντός του 2022 τις ακόλουθες δωρεές:

1. Δωρεά προς το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, σε συνεργασία με την Ελληνική Ένωση Τραπεζών, για τη μίσθωση τεσσάρων πυροσβεστικών αεροσκαφών Air-Tractor, τα οποία ενίσχυσαν τις δυνατότητες δασοπυρόσβεσης και κάλυψαν τις επιχειρησιακές ανάγκες του προσωπικού του Πυροσβεστικού Σώματος κατά την αντιπυρική περίοδο του 2022, επιτρέποντάς τους να επιτελέσουν με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα το έργο τους. Παράλληλα, μέσω της εν λόγω δωρεάς έγινε για πρώτη φορά χρήση επιβραδυντικού υγρού από το Πυροσβεστικό Σώμα για την αντιμετώπιση δασικών πυρκαγιών με ειδική εγκατάσταση ανάμιξης στην Αεροπορική Βάση Δεκέλειας.
2.  Δωρεά προς το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας για την προμήθεια μέσων ατομικής προστασίας σε 3.000 εθελοντές πυροσβέστες του Πυροσβεστικού Σώματος, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Αθηνάς Ι. Μαρτίνου. Ο εν λόγω εξοπλισμός, αποτελούμενος από στολές υπηρεσίας, κράνη και άρβυλα δασοπυρόσβεσης υψηλών τεχνικών προδιαγραφών, παραδόθηκε ενόψει της αντιπυρικής περιόδου του 2023, με στόχο την έγκαιρη προετοιμασία των εθελοντών πυροσβεστών, την αναβάθμιση των υπηρεσιακών δυνατοτήτων τους και την ενίσχυση της ασφάλειά τους εντός του δασικού περιβάλλοντος. 
3. Δωρεά για την υλοποίηση του «Προγράμματος Υποστήριξης Εθελοντικών Ομάδων Δασοπυροπροστασίας», μίας πρωτοβουλίας του μη κερδοσκοπικού σωματείου ΔΕΣΜΟΣ, του WWF Ελλάς και του HIGGS, που έχει στόχο την κατάρτιση, ενδυνάμωση και ενίσχυση του έργου των εθελοντικών ομάδων δασοπυροσπροστασίας στην πρόληψη και αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών και την προστασία της φυσικής αναγέννησης της δασικής βλάστησης. Το εν λόγω Πρόγραμμα που θα διαρκέσει έως το 2024 υποστηρίζεται, επίσης, από το Ίδρυμα Αθηνάς Ι. Μαρτίνου και την Εθνική Τράπεζα, και περιλαμβάνει μία σειρά εργαστηρίων κατάρτισης προκειμένου οι εθελοντές να λάβουν την εξειδικευμένη τεχνογνωσία που απαιτείται, καθώς και ένα ολοκληρωμένο πλάνο ενίσχυσης των ομάδων σε υλικό εξοπλισμό.
4. Δωρεά προς υποστήριξη του ολιστικού «Προγράμματος Ανασυγκρότησης της Βόρειας Εύβοιας», στόχος του οποίου είναι η αναγέννηση και οικοδόμηση ενός περιβαλλοντικά και οικονομικά βιώσιμου μέλλοντος για τους Δήμους Ιστιαίας-Αιδηψού και Μαντουδίου-Λίμνης-Αγίας Άννας, οι οποίοι επλήγησαν βαρύτατα από τις πολυήμερες πυρκαγιές. Η τεράστια περιβαλλοντική καταστροφή επηρέασε αρνητικά τόσο την ταυτότητα της περιοχής ως οικιστικός ιστός και τουριστικός προορισμός ήπιας μορφής, ενταγμένος σε ένα υψηλής αισθητικής φυσικό τοπίο, όσο και την οικονομική δραστηριότητα του τοπικού παραγωγικού συστήματος που εξαρτιόταν από το δάσος (ξυλεία, ρητίνη, μελισσοκομεία) ή τις παρακείμενες αγροτικές καλλιέργειες. Καταλυτικός παράγοντας για την υλοποίηση του Προγράμματος ήταν η εκπόνηση 13 ειδικών μελετών, οι οποίες ολοκληρώθηκαν τον Δεκέμβριο του 2022 και έθεσαν στο επίκεντρό τους όλες τις πτυχές του δημόσιου και ιδιωτικού βίου: τις Υποδομές, το Νέο Δάσος, την Αγροδιατροφή, το Ανθρώπινο Δυναμικό, τα Δίκτυα Υγείας και Πρόνοιας, Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια, τον Τουρισμό και το Μάρκετινγκ, τον Πολιτισμό και την Παιδεία. Με τη χρηματοδότηση του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση εκπονήθηκαν τρεις διακριτές μελέτες οριζόντιας παρέμβασης που αφορούσαν στο «Ψηφιακό Κύμα», την «Πράσινη Ζώνη» και τον «Χώρο Καινοτομίας». Διαβάστε περισσότερα στο Στρατηγικό Σχέδιο (Master Plan) του Προγράμματος εδώ. 
5. Δωρεά για τη διεξαγωγή του 1ου Διεπιστημονικού Σχολείου για την Περιβαλλοντική Κρίση (ISEC), το οποίο διοργανώθηκε τον Δεκέμβριο του 2022 από το Ινστιτούτο ARISTEiA, σε συνεργασία με το Σωματείο «ΔΙΑΖΩΜΑ» και την Επιτροπή Ανασυγκρότησης της Βόρειας Εύβοιας. Κεντρικός στόχος του ISEC είναι η εκπαίδευση της νέας γενιάς επιστημόνων στη διεπιστημονική προσέγγιση της περιβαλλοντικής κρίσης μέσα από τη σύνθεση επιστημών που περιλαμβάνουν ευρύ φάσμα αντικειμένων, όπως η Βιολογία, οι Περιβαλλοντικές Επιστήμες, η Ιατρική, η Νομική, οι Οικονομικές και οι Κοινωνικές Επιστήμες. Το Πρόγραμμα προσφέρθηκε χωρίς δίδακτρα στους συμμετέχοντες και περιελάμβανε επιστημονικές διαλέξεις, ενότητες ανάπτυξης δεξιοτήτων και επαγγελματικής συμβουλευτικής, καθώς και παρουσίαση ερευνητικών projects με στόχο τον σχεδιασμό λύσεων για πολύπλοκα προβλήματα που σχετίζονται με την επίδραση της κλιματικής κρίσης στο περιβάλλον και την τοπική οικονομία. Η Βόρεια Εύβοια επιλέχθηκε ως τόπος φιλοξενίας του ISEC λόγω του ιδιαίτερου περιβαλλοντικού, οικονομικού και κοινωνικού αποτυπώματος της οικολογικής καταστροφής των πυρκαγιών του 2021 στην περιοχή.
6. Δωρεά για την προμήθεια και δενδροφύτευση ελαιόδεντρων στην περιοχή της Αρχαίας Ολυμπίας, στο πλαίσιο της διεθνούς πρωτοβουλίας του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Arete Fund. Στόχος της δράσης «Ξαναφυτεύουμε τους ελαιώνες της Αρχαίας Ολυμπίας» ήταν η αποκατάσταση της πολύπλευρης καταστροφής που υπέστη τόσο ο φυσικός πλούτος της περιοχής, όσο και η τοπική κοινωνία.
7. Δωρεά προς την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος (Ειδικός Τραπεζικός Λογαριασμός του Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης) για την κάλυψη του απαιτούμενου κόστους φιλοξενίας 839 πυρόπληκτων πολιτών της Βόρειας Εύβοιας, οι οποίοι αναγκάστηκαν να εκκενώσουν τις κατοικίες τους και διέμειναν προσωρινά σε 31 ξενοδοχεία στην ευρύτερη περιοχή. 
8. Ιδρυτική δωρεά για τη σύσταση και λειτουργία της ΑΜΚΕ Salvia Burn Association, της μοναδικής εξειδικευμένης οργάνωσης για το έγκαυμα και τους εγκαυματίες στην Ελλάδα. Η οργάνωση δημιουργήθηκε έπειτα από πρωτοβουλία δύο εθελοντών κατοίκων από το Μάτι σε συνέχεια των δράσεών τους προς υποστήριξη των εγκαυματιών από την πυρκαγιά του Ιουλίου του 2018 και υλοποιεί δράσεις σε τέσσερις άξονες: την υποστήριξη εγκαυματιών, την πρόληψη εγκαυμάτων, τη συνηγορία, και την υποστήριξη Μονάδων Υγείας για τη βελτίωση των υπηρεσιών φροντίδας και αποκατάστασης των εγκαυματιών στην Ελλάδα. Η οργάνωση κατά τον πρώτο χρόνο λειτουργίας της πρότεινε και πέτυχε τη θεσμοθέτηση του Εθνικού Μητρώου Εγκαυματιών για εγκαυματίες από κάθε αιτία, μέσω του οποίου καλύπτονται οι φαρμακευτικές ανάγκες τους, ενώ, με τη στήριξη της Ελληνικής Εταιρείας Πλαστικής, Επανορθωτικής και Αισθητικής Χειρουργικής (ΕΕΠΕΑΧ), θέσπισε τη 16η Δεκεμβρίου ως Πανελλήνια Ημέρα Πρόληψης Εγκαυμάτων, πρωτοβουλία η οποία υιοθετήθηκε και αναγνωρίστηκε από την Πολιτεία. Παράλληλα, δημιούργησε δύο εγκεκριμένα από το Υπουργείο Παιδείας εκπαιδευτικά προγράμματα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για μαθητές Δημοτικών Σχολείων, ενώ συνέχισε να υποστηρίζει και να ενδυναμώνει εγκαυματίες όλων των ηλικιών (ειδικότερα παιδιά και άτομα από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες) στον δύσκολο δρόμο της θεραπείας, αποθεραπείας και αποκατάστασης, προσφέροντας ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα ψυχολογικής, νομικής και κοινωνικο- οικονομικής στήριξης, καθώς και ένα ασφαλές πλαίσιο αλληλοϋποστήριξης και δικτύωσης με άλλους εγκαυματίες.
9. Δωρεά προς υποστήριξη του ερευνητικού και εκπαιδευτικού προγράμματος «Αιμοδοσία 365», το οποίο υλοποιείται από την Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και τη Μονάδα Αιμοδοσίας του «Αρεταίειου» Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου. Με γνώμονα ότι ο τομέας της Υγείας αποτελεί έναν διαπιστωμένα κρίσιμο κρίκο της αλυσίδας διαχείρισης οποιαδήποτε κατάστασης έκτακτης ανάγκης, το Ίδρυμα υποστήριξε το εν λόγω Πρόγραμμα, στόχος του οποίου είναι η ανάπτυξη ενός ολιστικού στρατηγικού σχεδίου επικοινωνίας για την προσέλκυση, διατήρηση και ενημέρωση των εθελοντών αιμοδοτών στην Ελλάδα μέσω καινοτόμων πρακτικών. Στο πλαίσιο της δράσης, δημιουργήθηκε μία ολοκληρωμένη καμπάνια ευαισθητοποίησης, μέσω της οποίας παρέχονται όλες οι απαραίτητες πληροφορίες για την εξάλειψη του φόβου σχετικά με την εθελοντική αιμοδοσία, με σκοπό τη δημιουργία μιας νέας γενιάς συνειδητοποιημένων αιμοδοτών που υιοθετούν τη νοοτροπία της προσφοράς και της επαναλαμβανόμενης αιμοδοσίας και την εκπαίδευση προσελκυτών που θα προσεγγίζουν και θα παρακινούν αποτελεσματικά δυνητικούς εθελοντές αιμοδότες. Παράλληλα, διοργανώθηκαν δράσεις εθελοντικής αιμοδοσίας σε συνεργασία με τις Υπηρεσίες Αιμοδοσίας των πανεπιστημιακών νοσοκομείων της χώρας και δήμων της Αττικής, πραγματοποιήθηκε εκπαιδευτικό συνέδριο για τους επισκέπτες υγείας και τους προσελκυτές εθελοντών αιμοδοτών και υλοποιήθηκαν εκπαιδευτικές δράσεις σε σχολικές μονάδες δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.