Το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση υποστήριξε και το 2023 τη λειτουργία και το πολυσχιδές έργο του Κέντρου Έρευνας για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες (ΚΕΑΕ), στόχος του οποίου είναι ενίσχυση και η χρηματοδότηση της έρευνας στις ανθρωπιστικές επιστήμες μέσα από ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων, προκειμένου να αποτελέσει εφαλτήριο για τους νέους επιστήμονες που προετοιμάζουν δικά τους ερευνητικά εγχειρήματα. Στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του, το ΚΕΑΕ διοργανώνει ημερίδες, συνέδρια και συναντήσεις με στόχο τη δημιουργία ενός δικτύου επιστημόνων που, με σημείο αναφοράς το ΚΕΑΕ, θα προάγουν την εξωστρέφεια και περαιτέρω διάδοση των αποτελεσμάτων των ερευνών τους τόσο προς την επιστημονική κοινότητα, όσο και προς το ευρύ κοινό.

Το 2023, ειδικότερα, συνεχίστηκε ο εμπλουτισμός της Ψηφιακής Βιβλιοθήκης ΚΕΑΕ, ενός καινοτόμου εκδοτικού εγχειρήματος του ΚΕΑΕ σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ). Με στόχο την ελεύθερη κυκλοφορία της γνώσης, το ΚΕΑΕ δημιούργησε μία νέα ψηφιακή πλατφόρμα ανοιχτής πρόσβασης για επιστημονικές εκδόσεις στον τομέα των ανθρωπιστικών επιστημών, με καινοτόμο σχεδίαση και λειτουργικά στοιχεία προς εξυπηρέτηση τόσο των συγγραφέων, όσο και των αναγνωστών. Παράλληλα, εγκαινιάστηκε το νέο ερευνητικό πρόγραμμα με τίτλο «NORMED», στόχος του οποίου είναι η διερεύνηση και κατανόηση της σύγχρονης και νεότερης ιστορίας της Ευρώπης, μέσα από ένα πολυκεντρικό πρίσμα που λαμβάνει υπόψη δύο εκ των περιοχών που τη συγκροτούν, τη Σκανδιναβική/Βαλτική περιοχή και τη Μεσόγειο. Μέσω ενός συγκριτικού αναστοχασμού των δύο περιοχών και λαμβάνοντας υπόψη τα πολιτιστικά, ιστορικά, και κοινωνικά τους σύνορα, το ερευνητικό αυτό πρόγραμμα επιχειρεί να φωτίσει τις ομοιότητές τους, διευκολύνοντας τη διασύνδεση και την ανταλλαγή ιδεών μεταξύ των μελετητών και δημιουργώντας ένα βιώσιμο και παραγωγικό ερευνητικό δίκτυο που θα εξάγει συγκεκριμένα αποτελέσματα.

Επίσης, το ΚΕΑΕ, εκπληρώνοντας τον βασικό σκοπό του για την ενίσχυση της έρευνας στις ανθρωπιστικές επιστήμες, προκήρυξε τη 2η Δημόσια Πρόσκληση για τον θεσμό του «Ακαδημαϊκού Συνεργάτη», μέσω του οποίου μεταδιδακτορικοί ερευνητές εντάσσονται στο ΚΕΑΕ και λαμβάνουν επιστημονική καθοδήγηση, πρακτική και τεχνική υποστήριξη, ευκαιρίες δικτύωσης, καθώς και οικονομική ενίσχυση για το διάστημα της συγκρότησης της πρότασης που σκοπεύουν να καταθέσουν. Σκοπός του θεσμού αυτού είναι η δημιουργία μίας κοινότητας που μοιράζεται κοινούς στόχους, ανταλλάσσει ιδέες και αναπτύσσει δράσεις με όρους αμοιβαίας αλληλοϋποστήριξης και συνεργατικότητας.  

• 62 αιτήσεις υπεβλήθησαν το 2023 στο πλαίσιο της 2ης Δημόσιας Πρόσκλησης, ενώ 10 ερευνητές συμβλήθηκαν με το ΚΕΑΕ ως Ακαδημαϊκοί Συνεργάτες για το 2024.

«Οι τεχνολογικές εξελίξεις στον χώρο της πληροφορικής και του διαδικτύου επέτρεψαν για πρώτη φορά το στοιχείο της διαδραστικότητας και της αλληλεπίδρασης στα μέσα επικοινωνίας, και έτσι την ενεργή συμμετοχή των χρηστών. Η συνθήκη αυτή δημιουργεί νέες προοπτικές συμμετοχικότητας, συλλογικότητας και εκδημοκρατισμού των παραδοσιακών συστημάτων παροχής γνώσης και πληροφοριών. Η ανοιχτή και ελεύθερη πρόσβαση, την οποία υποστηρίζει σθεναρά το ΚΕΑΕ, συμβαδίζει με την παραπάνω συνθήκη και δίνει την ευκαιρία τόσο στους ερευνητές να προβάλλουν τη δουλειά τους, όσο και στο εξειδικευμένο και ευρύ κοινό να έρθει άμεσα σε επαφή με μελέτες που εκπονούνται σχεδόν την ίδια στιγμή. Η δυνατότητα αυτή είναι καίριας σημασίας ειδικά για τις ανθρωπιστικές επιστήμες που πλέον δεν προορίζονται αποκλειστικά για ακαδημαϊκή χρήση, αλλά συμβάλλουν στον δημόσιο διάλογο, αποδεικνύοντας έμπρακτα τη χρησιμότητα και τον επίκαιρο χαρακτήρα τους σε μια εποχή που βιώνει πολλαπλές και πολυεπίπεδες κρίσεις. Τέλος, η ελεύθερη και ανοιχτή πρόσβαση μέσω του διαδικτύου δίνει για πρώτη φορά τη δυνατότητα σε απομακρυσμένα κοινά, είτε εντός Ελλάδος, αλλά κυρίως διεθνώς, και επιπροσθέτως σε άτομα με κινητικές δυσκολίες, να έρθουν σε επαφή με επιστημονικό περιεχόμενο υψηλής ποιότητας και αξίας.»

Αλέξανδρος Τενεκετζής

Επίκουρος Καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης, Τμήμα Ιστορίας – Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Πατρών

Συγγραφέας, Ψηφιακή Βιβλιοθήκη ΚΕΑΕ

«Το ΚΕΑΕ και το 2023 προχώρησε στη διεύρυνση και εμβάθυνση ενός από τους κεντρικούς του στόχους, δηλαδή την έρευνα στις ανθρωπιστικές επιστήμες από μια διεπιστημονική και διαθεματική οπτική, η οποία λαμβάνει υπόψη τις σύγχρονες επιστημονικές συζητήσεις. Τα δύο προγράμματα που έχει εγκαινιάσει αξιοποιούν την εμπειρία της διαχείρισης προηγούμενων ερευνητικών προγραμμάτων, προσελκύουν στο ίδιο πεδίο επιστήμονες όχι μόνο από διαφορετικά πεδία, αλλά και από διαφορετικές χώρες, καθιστώντας έτσι το ΚΕΑΕ έναν δυναμικό θύλακα παραγωγής επιστημονικής γνώσης σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.»

Δρ Άντα Διάλλα

Καθηγήτρια, Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών

Πρόεδρος Δ.Σ., Κέντρο Έρευνας για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες